Công tắc hành trình là một thiết bị điện khá phổ biến và quen thuộc với hầu hết các công trình ngày nay. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về phân loại cũng như tính ứng dụng của công tắc hành trình.
Sau đây hãy cùng Lecastella Viet Nam đi tìm hiểu rõ hơn về định nghĩa, cấu tạo cũng như nguyên lý hoạt động của công tắc hành trình nhé!
Công tắc hành trình là gì ?
Công tắc hành trình là gì? Công tắc hành trình (tên gọi khác là: công tắc giới hạn hành trình) là dạng công tắc được dùng để giới hạn hành trình của bộ phận chuyển động trong một cơ cấu hay hệ thống nào đó.
Thông thường, các công tắc hành trình này thường có cấu tạo tương tự như một công tắc điên bình thường, có thể đóng mở. Thế nhưng, công tắc này sẽ có thêm cần tác động để cho các bộ phận chuyển động khi có tác động sẽ làm thay đổi trạng thái của tiếp điểm ở bên trong của nó.
Công tắc hành trình thường không duy trì trạng thái, khi không còn tác động nữa sẽ tự trở về vị trí ban đầu. Khi đem so sánh với các loại công tắc bình thường thì ta thấy sự khác biệt rằng: khi được tác động chúng sẽ vẫn duy trì trạng thái cho tới khi được tác động thêm lần sau đó.
Công tắc hành trình có thể dùng trong các trường hợp đóng cắt mạch ở lưới điện hạ áp. Nó có tác dụng giống như nút ấn tác động bằng tay; nhưng thay vào đó là các động tác va chạm của các bộ phận cơ khí nhằm làm cho quá trình chuyển động cơ khí thành tín hiệu điện.
> XEM THÊM : BẢNG GIÁ CÔNG TẮC Ổ CẮM SCHNEIDER
Cấu tạo của công tắc hành trình 3 chân
Cấu tạo và nguyên lý công tắc hành trình cụ thể như sau:
- Bộ phận nhận truyền động: Đây là một bộ phận đặc biệt quan trọng của một công tắc hành trình, thứ làm nên sự khác biệt rõ nét giữa chúng và các loại công tắc khác. Công tắc hành trình thường được gắn trên đầu của công tắc có nhiệm vụ nhận tác động từ các bộ phận chuyển động khác để tác động kích hoạt công tắc hoạt động.
- Thân công tắc: phần thân của công tắc sẽ bao gồm các linh kiện nằm ở bên trong lớp vỏ nhựa, điều này giúp giảm tối đa việc hư hại do va đập cũng như bảo vệ mạnh điện bên trong của công tắc.
- Chân kết nối: đây được xem là bộ phận tín hiệu ngõ ra cho công tắc vì nó có nhiệm vụ truyền tín hiệu tới các thiết bị khác khi có tác động bởi bộ phận truyền động nào đó.
Phân loại công tắc hành trình
Hiện nay, trên thị trường xuất hiện khá nhiều các loại công tắc hành trình khác nhau. Mỗi loại công tắc đều có những ưu, nhược điêm ứng với những ứng dụng vào cuộc sống nhất định.
Nếu phân loại dựa vào hình dạng thì công tắc hành trình thường được chia thành:
- Công tắc dạng nhấn,
- Công tắc dạng gạt,
- Công tắc dạng thường đóng thường mở,
- Công tắc dạng kéo và treo,…
Nếu phân loại công tắc hành trình theo cách tác động thì có các loại như:
- Công tắc cần tác động lò xo,
- Công tắc cần tác động kéo,
- Công tắc cần tác động tăng đưa.
Phân loại dựa theo cấu tạo vật
Công tắc hành trình kiểu tế vi
Đây là loại công tắc hành trình giới hạn dùng cho các trường hợp cần độ chính xác ở mức cao từ 0,3-0,7mm. Thiết bị này bao gồm vỏ bọc kim loại chịu va đập, gồm 2 tiếp là điển tĩnh và 1 tiếp điểm động.
Nguyên lý hoạt động của công tắc hành trình loại này:
- Tiếp điểm động này được gắn và đặt trên đầu của một lò xo lá ( bằng 1 lá kim loại thường là nhôm và có tính đàn hồi cao). Khi bấm nút công tắc (nút gắn với 1 trục gắn với lò xo lá) làm lò xo bị tác động và bật xuống dưới, tiếp điểm động trên lò xo chạm vào tiếp điểm tĩnh thường đóng làm mạch điện kín và thiết bị điện hoạt động.
- Khi buông công tắc ra, lò xo lá nhờ tính đàn hồi cao nên trở về vị trí ban đầu, tiếp điểm động được gắn trên đầu lò xo nhờ đó cũng quay trở về vị trí ban đầu. Lúc này, mạch điện hở và thiết bị điện dừng ngay tại điểm hành trình.
Công tắc hành trình dạng nút nhấn
Loại công tắc hành trình kiểu nút nhấn này thường có 1 nút nhấn ở trên đầu công tắc. Phần vỏ và đầu công tắc được làm từ kim loại có khả năng chịu tác động vật lý như va đập. Thông thường, công tắc hành trình kiểu nút nhấn sẽ có 3 chân. Các chân này chính là các chân tiếp điểm của công tắc. Các tiếp điểm động được nối với trục và nút nhấn, còn các tiếp điểm tĩnh sẽ nằm ở 3 chân và không thay đổi vị trí.
Khi tác động nhấn nút thì tiếp điểm động gắn với nút sẽ sụt từ chân này xuống chân kia để ngắt các mạch điện đi tới thiết bị. Cứ theo nguyên lý hoạt động đó, thiết bị sẽ dừng hoặc hoạt động ngay khi có tác động nhấn nút. Loại này thường được ứng dụng cho các hành trình khoảng 10mm.
Công tắc hành trình kiểu đòn
Đây là loại công tắc hành trình giới hạn thường chỉ dùng cho các loại hành trình dài hơn và cần chuyển đổi. Cấu tạo của công tắc này cũng phức tạp hơn 2 loại bên trên với các bộ phận cụ thể:
- Đòn
- Lò xo
- Con lăn
- Then khóa
- Đĩa quay
- Tiếp điểm tĩnh
- Tiếp điểm động
Phân loại dựa theo cách tác động
Trên thị trường hiện nay thường có nhiều các loại công tắc hành trình khác nhau. Sự khác nhau được phân biệt chủ yếu dựa trên cách thức tác động. Vì thế mà các phạm vi ứng dụng của công tắc hành trình này cũng khác nhau. Sau đây, chúng ta sẽ có một số loại công tắc hành trình phân loại theo tác động cụ thể:
Công tắc hành trình dạng thân kim loại có bánh gạt
Loại công tắc này khá giống với công tắc hành trình có bánh xe gạt. Điểm khác biệt chính là công tắc dạng thân kim loại thường có cấu tạo bộ phận nhận truyền động dạng kim loại có thêm bộ phận tăng giảm kích thước. Điều này sẽ phù hợp cho nhiều ứng dụng khác nhau đến từ các cơ cấu tác động lực khác nhau.
Công tắc hành trình có lò xo
Công tắc hành trình này được thiết kế với hai phiên bản thân nhựa và thân kim loại. Đối với thân nhựa thì đạt IP65 còn với thân kim loại đạt IP66. Nhìn chung thì cả hai loại này đều có thể sử dụng trong các hoạt động ngoài trời rất tốt. Điểm khác biệt lớn nhất giữa công tắc loại này với các loại khác chính là có một lò xo gắn trên đầu với nhiệm vụ nhận tác động từ các bộ phận truyền động.
Công tắc hành trình yêu cầu tác động kéo
Đây là loại công tắc hành trình đòi hỏi sử dụng các tác động bằng cách kéo lên thông qua vòng kim loại đặt trên đỉnh công tắc. Nguyên lý công tắc hành trình này thường ứng dụng trong các hệ thống khẩn cấp hoặc trong các ứng dụng cửa kéo thông thường Thiết kế thân kim loại, đạt tiêu chuẩn kín nước IP65, tiếp điểm tác động nhanh NO, NC 10A cùng mức điện áp 500VAC. Chu kỳ hoạt động lên đến 3600 lần một giờ. Loại công tắc hành trình kéo đầu kim loại này thường phân chia làm 2 loại là có nút reset và không có nút reset.
Ứng dụng của công tắc hành trình trong đời sống
Vậy công tắc hành trình dùng để làm gì? Công tắc hành trình sẽ biến chuyển động thành dạng điện năng nhằm kích hoạt một quá trình khác đặt trong một dây chuyền sản xuất hoặc chế tạo nào đó.
Có thể dễ dàng bắt gặp các ứng dụng của công tắc hành trình được dùng nhiều nhất là các dây chuyền dùng khí nén. Trong các nhà máy, công tắc hành trình này sẽ được sử dụng trong quá trình như: trên dây chuyền sản xuất, băng chuyền, băng tải… Đa số nó được sử dụng để giới hạn hành trình nói chung. Hiểu được đơn giản có nghĩa là khi cơ cấu tác động vào vị trí công tắc thì sẽ làm cho công tắc ngắt nguồn cung cấp cho cơ cấu hoạt động của dây truyền đó.
Sau đây là một vài những công dụng của công tắc hành trình đã và đang được ứng dụng rất nhiều trong những nhà máy:
- Phát hiện sự tiếp xúc của một đối tượng nào đó.
- Đếm tần suất tác động hoặc điểm của sản phẩm
- Phát hiện trong phạm vi di chuyển
- Phát hiện vị trí và giới hạn trong quá trình chuyển động của vật thể
- Ngắt mạch khi gặp sự cố hay trục trặc kỹ thuật nào đó
- Đo tốc độ của một vật thể
Gợi ý các hãng sản xuất công tắc hành trình uy tín
Công tắc hành trình Omron
- Có mặt trên thị trường từ khá sớm và đặc biệt phổ biến trong ngành công nghiệp.
- Có nhiều loại công tắc hành trình đa dạng chủng loại với kích thước, cơ cấu tác động khác nhau để người tiêu dùng lựa chọn.
- Độ an toàn và độ bền của công tắc hành trình của thương hiệu Omron ở mức cao.
Công tắc hành trình Hanyoung
- Giá thành của loại công tắc hành trình của hãng này tương đối rẻ.
- Độ bền của công tắc hành trình tương đối tốt.
- Tuy nhiên, nhược điểm là công tắc của Hanyong hơi ít mẫu mã với thị trường tiêu thụ nhỏ.
Trên đây, lecastellavietnam đã gửi tới các bạn thông tin xoay quanh công tắc hành trình cũng như địa chỉ cung cấp công tắc uy tín. Hy vọng rằng, những giải đáp này đã giúp quý độc giả hiểu hơn về công tắc hành trình và đưa ra được những lựa chọn phù hợp cho công trình của mình.